Diyabet; gu¨nu¨mu¨zde de, du¨nyanın her yerinde en c¸ok konus¸ulan ve en c¸ok aras¸tırılan, kronik, toplumun her kesimini yakından ilgilendiren, yas¸am kalitesini bozucu, go¨ru¨lme sıklıgˆı hızla artan, maliyeti yu¨ksek, farkındalıgˆı hedeflenenden c¸ok geride olan, sistemik, toplumsal bir sagˆlık sorunu olmaya devam etmektedir. 2017 yılında yayınlanan IDF Atlası-8 verilerinde; 2017 yılında 425 milyon kis¸ide ortaya c¸ıkan go¨ru¨lme sıklıgˆının, 2045 yılında 629 milyona ulas¸acagˆı o¨ngo¨ru¨lmektedir. U¨lkemiz, 2045 yılı o¨ngo¨ru¨lerinde artıs¸ın en yu¨ksek olacagˆı u¨lkeler listesinde ilk onda yer almaktadır. Yas¸a go¨re du¨zeltilmis¸ prevalans oranında birinci sırada, diyabetli sayısı bakımından u¨c¸u¨ncu¨ sıradadır. TURDEP- II c¸alıs¸ması da u¨lkemizde TURDEP I’e go¨re diyabet sıklıgˆı artıs¸ını ve nedenlerini net olarak ortaya koymus¸tur.
Diyabeti o¨nemli hale getiren o¨zellikleri arasında; go¨ru¨lme sıklıgˆının giderek artıs¸ı yanında, bu sıklıgˆın genc¸ hatta c¸ocukluk yas¸larına dogˆru kayması, ilerleyici olması, izleminin zorunlu olması, toplumsal farkındalıgˆının beklenen ve hedeflenenden du¨s¸u¨k olması, mortalite ve morbiditesinin yu¨ksekligˆi, maliyetinin giderek artıs¸ı, uzun su¨reli olarak iyi metabolik kontrolu¨n sagˆlanması durumunda komplikasyonların o¨nlenebilecek veya geciktirilebilecek olması, tedavi sec¸eneklerinin artmasına kars¸ın tedavi hedeflerine yeterince ulas¸ılamamıs¸ olması o¨nemli bas¸lıkları olus¸turmaktadır.
Diyabet kronik ve ilerleyici sistemik bir hastalıktır. Ancak; sagˆlık hizmeti alanlar, sagˆlık hizmeti u¨retenler, degˆis¸ik endu¨striler, sagˆlık politikaları ve hizmet sunucularıyla toplumun her kesiminin yeterince ortak hedeflerde is¸birligˆi yapmasının; hastalıgˆı yavas¸lattıgˆı, komplikasyonlarını azalttıgˆı ve/veya durdurdugˆu ve yas¸am kalitesini artırırken maliyeti azalttıgˆı da yapılan c¸alıs¸malarla go¨sterilmis¸tir. Tu¨m bu o¨zellikler diyabet konusunda farkındalıgˆın ve egˆitimin c¸ok o¨nemli oldugˆunu bir kez daha o¨ne c¸ıkaran gerc¸eklerdir.
Yas¸am kalitesinin artırılması c¸abaları hastalık ve hasarları ortaya c¸ıktıktan sonra daha zor olmaktadır. Oysa, sagˆlıklı olma ve sagˆlıklı kalabilme bilincinin yerles¸tirilmesinin; ailedeki ve okul o¨ncesi do¨nemdeki egˆitimden bas¸layarak yas¸am boyu egˆitim s¸eklinde su¨rdu¨ru¨lmesi, sadece diyabetin tedavisi ve tedavide iyi sonuc¸lar alınması ic¸in degˆil, diyabetin o¨nlenebilir o¨zelligˆi ic¸in de c¸ok o¨nemli oldugˆunu o¨n plana c¸ıkarmaktadır.
Ege U¨niversitesi Endokrinoloji Bilim Dalı olarak, digˆer meslektas¸larımız gibi, hastaların bilgi ve becerilerinin artırılması ic¸in diyabet o¨zyo¨netimi egˆitimlerinin gu¨ncellenmesine daha fazla yogˆunlas¸arak ortak hedeflerimize yaklas¸mamızın kolaylas¸acagˆına inanıyoruz. Bu dogˆrultuda hasta ve yakınlarının diyabet o¨zyo¨netimi bilgilerini diyabet okulu, seminerler, kongreler, basılı eserler ile artırmaya c¸alıs¸ıyoruz.
Egˆitici egˆitiminin o¨nemine inanarak, hekim meslektas¸larımızın da, bilgilerinin gu¨ncellenmesi ve kars¸ılas¸abildikleri sorunu hasta irdelenmesi o¨rnekleriyle c¸o¨zebilmelerine yardımcı olmak ic¸in deneyimlerimizi aktaran kitaplarımızı c¸ogˆaltmaya ve yeni bilgilerle gu¨ncellemeye devam ediyoruz. Elinizdeki eser de, pratik hasta o¨rnekleri u¨zerinden gu¨ncellenmeyi kolaylas¸tırmak ic¸in planlanmıs¸tır. 1997 yılında bu¨yu¨k heyecanla bas¸lattıgˆımız bu c¸alıs¸manın su¨rekli olumlu geri bildirimler alması dogˆrultusunda 1997, 2001, 2008 yıllarında olmak u¨zere 3 kez yenilenmis¸, gu¨ncellenmis¸ basımı gerc¸ekles¸tirilmis¸tir.
Bir yandan yeni tedavi sec¸eneklerinin ve kullanılan cihazların artması, digˆer yandan meslektas¸larımızın kitabın yeni basımı ic¸in beklentilerini yazılı ve so¨zlu¨ olarak sıkc¸a dile getirmeleri sonucunda konunun 4. kez ele alınması sorumlulugˆu ve heyecanı yas¸anmıs¸tır. Bu baskıda da hasta o¨rnekleri ve bilgiler yenilenmis¸, gelis¸tirilmis¸ ve gu¨ncellenmis¸tir. Ayrıca bazı eklemeler de yapılmıs¸tır. TURDEP c¸alıs¸masının o¨zellikleri, u¨lkemizde gec¸mis¸ten gu¨nu¨mu¨ze diyabete emek verenleri anarak diyabet ve diyabet egˆitiminin gec¸mis¸ten gu¨nu¨mu¨ze yolculugˆu, diyabetlinin dis¸ sorunları, yas¸am degˆis¸ikligˆinde egzersiz, LADA, yas¸lı diyabetiklerde ortaya c¸ıkan beslenme sorunlarını da ele alan vakalar eklenerek meslektas¸larımızın yararlanımına sunulmus¸tur.
Kitabımızın 4. baskısında da bilgilerin basit ve kolay anlas¸ılır olmasına, gu¨zel Tu¨rkc¸e’mizin o¨zenli kullanılmasına, meslektas¸larımızın kars¸ılas¸tıkları sorunlarına kolayca yanıt bulabilmelerine, bilgilerin kanıta dayalı gerc¸eklerle desteklenmis¸ olmasına, yeni bilgiler ve degˆis¸en bakıs¸ ac¸ıları dogˆrultusunda gu¨ncellenmesine, okuyucuya kolaylık sagˆlayacak bic¸imde aktarılmasına gayret edilmis¸ ve o¨zen go¨sterilmis¸tir.
“Bir deniz yıldızı daha kurtarmak” felsefesi ile burada aktarılan bilgilerin ve irdelenen hastaların, sizin vakalarınızın c¸o¨zu¨mu¨nde yardımcı ve yol go¨sterici olması en bu¨yu¨k dilegˆimizdir. Biz; sorumluluk duygusu ve heyecanla bilgi ve deneyimlerimizi sizlerle ic¸tenlikle paylas¸tık.
Ancak, her zaman belirttigˆimiz gibi ortaya c¸ıkan eserin mu¨kemmellik iddiası yoktur. “Mu¨kemmel iyinin du¨s¸manıdır” so¨zu¨ c¸alıs¸malarımızda temel c¸ıkıs¸ noktamız ve yazma cesareti veren itici gu¨cu¨mu¨z olmus¸tur. Eserin hazırlanması sırasında ve olus¸masında, bizi ic¸tenlikle destekleyen, sabırlı ve hos¸go¨ru¨lu¨ ailelerimizin katkısı her tu¨rlu¨ o¨vgu¨ye degˆerdir. Kendilerine sonsuz tes¸ekku¨rlerimizi sunuyoruz.
Bu kitabın basılmasında ve meslektas¸larımıza ulas¸masındaki katkılarından o¨tu¨ru¨ Abdi I·brahim I·lac¸ AS¸’ye tes¸ekku¨r ederiz.
Bu kitabın basımı ve sizlere ulas¸masında her kademede emegˆi gec¸en herkese tu¨m yazar arkadas¸larım adına tes¸ekku¨r ediyorum.
Tu¨m c¸abalarımıza kars¸ın eksiklik ve kusurların olması kac¸ınılmazdır.
Bu konuda okuyucunun engin hos¸go¨ru¨su¨ne sıgˆınıyoruz. Eserin ve ic¸erdigˆi bilgilerin yaygın olarak kullanılması ve okuyucunun geri bildirimleriyle zenginles¸mesi, yararlı ve kullanıs¸lı olması en bu¨yu¨k dilegˆimizdir.
Yazarlar adına, Edito¨r
Prof. Dr. Candegˆer Yılmaz
