16. Yüzyılda Ulu Yörük Teşekkülleri (Etrak-ı Büzürg)

1243 Kösedağ Savaşını müteakip Anadolu'ya gelen ve Sivas'tan Eskişehir'e uzanan bir coğrafyaya yayılan Ulu Yörük teşekküllerinin incelendiği bu çalışmada, Ulu Yörüklere mensup bölükler ile bunların idari, sosyal ve ekonomik durumları ele alınmıştır. Anadolu'yu uzun bir süre hâkimiyetleri altına alan ilhanhlann Ulu Yörüklerin idari ve sosyal teşkilatlanmasında da büyük rol oynadıkları görülmüştür. Diğer yandan Ulu Yörük adında ayrıca Türkler (Etrak) ifadesinin kullanılması, şecereler vasıtasıyla kendisini Oğuzlara bağlayan Cengiz Han'ın bozkırdaki meşruiyetini Türklerde aradığının bir işareti olabilir. Nitekim Moğol idaresi altında çok sayıda Türk kavminin yaşadığı kaynaklar tarafından ifade edilmektedir. Bu eserde, hem Oğuz hem de Moğol boylanna mensup bölüklerden müteşekkil olan Ulu Yörüklerin Anadolu'nun hangi yörelerinde faaliyet gösterdiği tespit edilerek, yerleştikleri kışlaklar ayrıntılı olarak ele alınmıştır. 16. yüzyıl arşiv vesikalarına göre büyük bir nüfus kesafetine sahip olan Ulu Yörüklerin Sivas'tan başlamak üzere, Tokat, Bozok, Çorum, Amasya, Ankara, Kırşehir, Eskişehir ve Teke yörelerine yayıldıklan tespit edilmiştir. Dolayısıyla bu eser adı geçen yörelerin iskan hikayelerine de büyük katkı sunacaktır.