İnsan yaratıcılığının doğası nedir? Gizeminin ardındaki beyin süreçleri nelerdir? Yaratıcılığın evrimsel kökleri nelerdir? Kültür bireysel yaratıcılığın şekillenmesine nasıl yardımcı olur?
Elkhonon Goldberg'in yazdığı Yaratıcılık: İnovasyon Çağında İnsan Beyni kitabı bu ve benzeri soruları hem titiz hem de ilgi çekici bir şekilde ele alan ve insan yaratıcılığının gizemini halk için çözen tartışmasız ilk kitaptır.
Nörobilim ve beşerî bilimlerin sentezi, kitabın benzersiz bir özelliğidir ve onu alışılmadık derecede geniş bir okuyucu kitlesinin ilgisini çekecek hale getirmektedir. Beyin araştırmalarından elde edilen bir dizi son buluşun yanı sıra bir nörobilimci ve nöropsikolog olarak kendi içgörülerinden de yararlanan Goldberg, bunları tarih, kültür ve evrimin geniş kapsamlı bir tartışmasıyla bütünleştirerek insan yaratıcılığının doğasına ilişkin özgün, ilgi çekici ve zaman zaman kışkırtıcı bir anlayışa ulaşıyor. Goldberg, argümanını oluşturmak için dilin kökenlerini, çeşitli nörolojik bozuklukların doğasını, hayvan bilişini, sanal gerçekliği ve hatta yapay zekâyı ele alıyor. Bu süreçte okuyucuyu antik çağlardan geleceğe, Batı Avrupa'dan Güneydoğu Asya'ya kadar farklı zaman ve mekânlara götürüyor. Toplumdaki yaratıcılık ve inovasyonun gelecekteki yönleri, çoklu biyolojik ve kültürel kökleri ve ifadeleri, gelecek nesiller için toplumu nasıl şekillendirecekleri ve hatta insan beyninin gelişme ve yaşlanma yollarını nasıl değiştirecekleri hakkında cesur öngörülerde bulunuyor.
Yaratıcılık Kitabı için Övgüler
“Sayısız katkı yaratıcılığın psikolojik, sosyo-kültürel, bilişsel ve evrimsel yönlerini ele almıştır. Nöroanatomik ve fizyolojik yönleri ise sınırlı ölçüde araştırılmıştır ve yaratıcılık beynin faaliyetinin bir ürünü olduğu için bu tuhaf bir durumdur. Elkhonon Goldberg’in kitabının tartışmasız ana karakteri beyindir; bu onu benzersiz bir şekilde önemli kılıyor. Beynin fizyolojisi ve anatomisinin yaratıcılığın oluşumundaki rolü, ön lob ve prefrontal korteks ayrıcalıklı bir konumda olmak üzere, kapsamlı ve ustaca tartışılıyor. Goldberg, Sovyetler Birliği’nde genç bir sinirbilimci olarak edindiği deneyimlerle tartışmaları renklendirerek yaratıcılığın önemli ama az bilinen yönlerini ele alıyor. Bu kitap büyük bir edebi beceri ile yazılmıştır ve okumayı gerçekten keyifli hale getiriyor. Goldberg birinci sınıf bir nörobilimci ve doğuştan bir yazar.”—Ernesto Carafoli, MD, Venedik Moleküler Tıp Enstitüsü, Padova Üniversitesi, İtalya
“İnsan gizemlerinin en karizmatiği olan yaratıcılık, birkaç basit beyin işlemcisinin eylemine indirgenemez. Beyinde yenilik ve rutin araştırmalarının öncülerinden ve çağdaş sinirbilimin en büyük bütünleştirici düşünürlerinden biri olan Elkhonon Goldberg, Yaratıcılık kitabında sinirbilimin bu konuda bildikleri ve bilmedikleri konusunda incelikli, mantıklı, durmaksızın meraklı, eğlenceli ve acımasızca dürüsttür. Plastik yaratıcılık organımızla ilgili belki de en çarpıcı şeyin, yaratıcı beyinde belirli temel kalıplar olsa da, bunların yalnızca başlangıç noktaları olduğunu göstermek için onlarca yıllık araştırma boyunca bize rehberlik ediyor; beynin devresi, çok esnek olduğundan, muhtemelen insanların yaratıcı olma yolları kadar yaratıcı durumların üretilmesine yardımcı olan birçok farklı yola sahiptir. Yaratıcılığın sinirbilimi ile ilgilenen hiç kimse bu kitabı es geçemez.” —Norman Doidge, MD, The Brain That Changes Itself ve The Brain’s Way of Healing kitaplarının yazarı, Toronto, Kanada
“Eski bir metin yazarı ve büyük bir uluslararası reklam şirketinin Dünya Kreatif Direktörü olarak günlerim ‘yaratıcı’ çabaları kontrol etmeye ve yönlendirmeye çalışmakla geçti. Başvurabileceğimiz bir kılavuz yoktu, yaratıcı ‘olmak’ zorundaydık. Dr. Goldberg’in yeni kitabını okuduktan sonra, bunun gerçekte ne anlama geldiğini hiç anlamadığımızı fark ettim. Burada erişebilmeyi dilediğim çok şey var ve kariyerim boyunca bilinçsizce uyguladığım zihinsel masa tenisi oyununun doğru tanımından rahatsız oldum. Dr. Goldberg belli ki çok seyahat etmiş ve gözlemleri ve deneyimleri, insanı diğer kültürlerde ve hatta türlerde yaratıcılığın daha da ilgili yönlerini ortaya koyduğu noktaya götürene kadar kendi içinde güzel yazılmış bir yolculuk gibi görünüyor. Bu kitap söz konusu olduğunda, Dr. Goldberg yaratıcılık konusunda ne yaptığını çok iyi biliyor.”—John Fawcett, Kreatif Direktör, Balucate, Sidney, Avustralya
“Cesur bir bilim insanı ve özgün bir düşünür tarafından Yaratıcılık ve Sinirbilimin (büyük Y, büyük S) ilham vericibir evliliği. Bu kitap yeni araştırmalara, yeni araçlara, yeni konuşmalara ve daha pek çok yaratıcılığa yol açacak.”—Alvaro Fernandez, MBA, MA, SharpBrains CEO’su ve Genel Yayın Yönetmeni, Washington, DC
“Elkhonon Goldberg’in yeni kitabı olan Yaratıcılık: İnovasyon Çağında İnsan Beyni eseri hızlanan ve çok boyutlu değişimlerin yaşandığı bir dönemde beynimiz üzerine son derece aydınlatıcı bir çalışma. Kitap hem bilimsel araştırmaların hem de onlarca yıllık deneyimin ürünüdür. Birkaç anahtar kavramı inceliyor: Belirginlik, beynimiz neyin gerçekten önemli ve alakalı olduğunu nasıl belirler ve onu sinirsel çizginin önüne koyar? Hiperfrontalite-hipofrontalite, beynimiz bir sorunla yoğun bir şekilde meşgul olurken, ‘İşte bu’ anı uyku sırasında veya yürüyüş yaparken geliyor. Birbirleriyle olan güçlü bağlantıları yeni ve şaşırtıcı içgörülere ve çözümlere yol açan küçük-dünya ağları vardır. Yaratıcılık, Dr. Goldberg’in çalışmalarına harika bir eklemedir.”—Bienvenido F. Nebres, Ulusal Bilim İnsanı, Matematik Profesörü, Ateneo de Manila Üniversitesi Geçmiş Dönem Başkanı, Manila, Filipinler
“Önde gelen bir nöropsikolog ve geniş kapsamlı bir düşünür olan Elkhonon Goldberg, insan yaratıcılığının parlak, sentetik bir açıklamasını yapmıştır. Beyin fonksiyonlarının sofistike bir şekilde anlaşılması, çağdaş psikoloji, evrimsel biyoloji ve kültürler arası çalışmalardan elde edilen içgörülerle birleştirilerek sanatta, bilimde ve insan çabasının tüm alanlarında yeniliğin altında yatan temel süreçler aydınlatılıyor. Gerçekten de Goldberg yaratıcılığın tekil bir olgu olmadığını, birçok farklı sinirsel işlev ve ağ etkileşiminin yeni, anlamlı düşünce ve eylemleri üretmek ve takdir etmek için iş birliği yaptığını söylüyor. Tüm bunların nasıl ve neden bir araya geldiği, türümüz ve geleceği için ne anlama geldiği, bu ustaca ve ilgi çekici kitapta ele alınan büyük konulardan sadece birkaçıdır.”—David Silbersweig, MD, Sinirbilim Merkezi Eş-Direktörü ve Psikiyatri Profesörü, Brigham and Women’s Hospital, Harvard Tıp Fakültesi, Boston, MA
