Senetle İspat ve Senede Karşı Senetle İspat Kuralları ile Bu Kuralların İstisnaları

Senetle ispat kuralı, bir yargılamada hukuki ilişkinin tarafları bakımından ortaya çıkabilecek ispat güçlüklerini ortadan kaldıran önemli bir işlev görmektedir. Ayrıca yargılamanın daha kısa süre içinde sonuçlandırılmasını ve mahkeme tarafından verilen kararın taraflarca daha kolay kabullenilmesi imkanını da ortaya çıkarmaktadır. Kural, sözü edilen yararları yanında, tarafların her hukuki işlemi yazı ile tespit etmeye teşvik ettiğinden, olası ihtilafların da daha başlangıçta bertaraf edilmesini sağlar mahiyettedir. Kurumun tatbik edilmesini kolaylaştırmaya yönelik olarak "delil başlangıcı" ve "belge" kavramları ile önemli yenilikler yapılmış ise de bu yeniliklere temkinli yaklaşmanın zorunlu olduğu açıktır. Senetle ispat kuralının ilerleyen dönemlerde kanundan tamamen kaldırılmasına ilişkin yaklaşımların son derece tehlikeli sonuçlar doğuracağı da değerlendirilmektedir. Her kural, toplumsal, coğrafi ve tarihi temellere dayandığından, bu unsurlar gözardı edilerek gerçekleştirilecek tasarrufların yararlı sonuçlar üretmesi de mümkün olmayacaktır. Bu sebeplerle, hukuk sistemimizde önemli bir ihtiyacı karşılamakta olan senetle ispat kuralının uygulama kabiliyetinin artırılmasına öncelik vermek, kurumun kaldırılmasına yönelen eğilimden daha faydalı sonuçlar üretecektir.

Kitap beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, senetle ispat kuralının tarihsel gelişimi ve mukayeseli hukuktaki görünümü üzerinde durulmaktadır. İkinci bölümde, senetle ispat kuralının ihdas sebepleri, usul hukukunun amacı ile ilişkisi ve kuralın niteliği hakkında açıklamalara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde, senet ve senetle ispat kuralının geçerli olduğu hukuki işlem kavramı incelenmiştir. Ayrıca elektronik belgeler ve delil değerleri üzerinde de açıklamalarda bulunmuştur. Bu bölümde son olarak ceza yargılamasında senetle ispat kuralının uygulama alanı üzerinde durulmuştur. Dördüncü bölümde, senetle ispat kuralının istisnalarına yer verilmiş, Beşinci bölümde, vakıanın ispatını sağlayan senedi hükümden düşürmeye ya da gücünü zayıflatmaya yönelik iddiaların da senetle ispatının lazım geldiğine işaret edilmiştir.