Türkiye sağlık sektöründe laboratuvar hizmet alımlarına yönelik yapılan bu çalışma beş bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde; hizmet alımları ile ilgili genel kavramlar, tarihsel gelişimi, mevzuatı, sınıflandırılması ve verileri açıklanmıştır. İkinci bölümde; tıbbi laboratuvar hizmet alımlarının tanımı, kapsamı, sınıflandırılması, ihtiyacın tespiti ve teknik özelliklerin belirlenmesi anlatılmıştır. Üçüncü bölümde; tıbbi laboratuvar hizmet alımları ihale işlemleri, işleyişi ve ödeme işlemleri, dikkat edilmesi gereken hususlar, sınır değer hesaplanması ve sorumluluklar açıklanmıştır. Dördüncü bölümde; tıbbi laboratuvar hizmet alımları muhasebe işlemleri, kıdem tazminatı, KDV tevkifatı ve Damga vergisi uygulamaları anlatılmıştır. Beşinci bölümde tıbbi laboratuvar hizmet alım harcamaları yıllar itibarıyla detaylı bir şekilde nominal ve reel rakamlarla ve kurumsal bazda ayrıştırılarak anlatılmış ve analiz edilmiştir (İÇİNDEKİLER) Yazarlar Hakkında ............................................................................................................................... 4 Önsöz ....................................................................................................................................................... 9 Kısaltmalar ......................................................................................................................................... 12 İçindekiler ............................................................................................................................................ 15 Grafikler ............................................................................................................................................... 20 Tablolar/Şekiller ............................................................................................................................... 20 Kaynakça .......................................................................................................................................... 200 BÖLÜM I: GENEL BİLGİLER 1. Hizmet Alımları Kavramı ve Önemi .......................................................................... 25 2. Personele Dayalı Hizmet Alımları Kavramı ........................................................... 30 3. Sağlık Hizmet Alımları Kavramı ve Önemi ............................................................. 33 4. Sağlık Sektöründe Hizmet Alımlarının Gelişimi ................................................... 42 4.1. Tıbbi Hizmet Alımlarının Gelişimi ............................................................ 42 4.2. Destek Hizmet Alımlarının Gelişimi ....................................................... 52 5. Sağlık Sektöründe Hizmet Alımlarının Yönetimi .................................................. 56 6. Türkiye’de Sağlık Hizmet Alımları Mevzuatı ........................................................... 60 7. Türkiye’de Sağlık Hizmet Alımlarının Sınıflandırılması ....................................... 68 8. Türkiye’de Sağlık Hizmet Alımları Verileri .............................................................. 71 SAĞLIK İŞLETMELERİNDE TIBBİ LABORATUVAR HİZMET ALIMLARI YÖNETİMİ 16 BÖLÜM II: TIBBİ LABORATUVAR HİZMET ALIMLARI 1. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alımları Tanım ve Kapsamı ...................................... 78 2. Tıbbi Laboratuvarlar Hizmet Alımlarının Sınıflandırılması ................................ 83 2.1. Tıbbi Biyokimya Laboratuvar Hizmet Alımları ............................................. 83 2.2. Tıbbi Mikrobiyoloji Laboratuvar Hizmet Alımları ......................................... 84 2.3. Tıbbi Patoloji Laboratuvarı Hizmet Alımları .................................................. 84 2.4. Doku Tipleme Laboratuvarı Hizmet Alımları ................................................ 84 2.5. Tıbbi Genetik Tanı Merkezi Laboratuvarı Hizmet Alımları ........................ 84 3. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alımları İhtiyacın Tespiti ............................................. 85 4. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alımlarında Teknik Özelliklerin Belirlenmesi ..... 89 4.1. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alımlarına İlişkin Genel Özellikler ................. 92 4.2. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alımlarında Dikkat Edilmesi Gereken Teknik Hususlar .................................................................................... 99 4.2.1. Kit ve Cihazlarda Aranacak Teknik Özellikler .......................... 99 4.2.2. Sistemin Kurulum ve İşletilmesi İle İlgili Teknik Özellikler ... 104 4.2.3. Personel ve Ödemeler İle İlgili Teknik Özellikler .................. 109 4.3. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alımlarında Hukuki ve Tıbbi Sorumluluklar İle İlgili Düzenlemeler ............................................ 114 BÖLÜM III: İHALE İŞLEMLERİ, UYGULAMA VE ÖDEME 1. İhale İşlemleri ................................................................................................................ 119 1.1. İhale Dokümanlarının Hazırlanması .......................................................... 121 1.1.1. İdari Şartname ............................................................................ 121 1.1.2. Teknik Şartname ....................................................................... 122 1.1.3. Sözleşme Tasarısı ..................................................................... 124 1.2. Yaklaşık Maliyetin Tespiti ............................................................................... 125 1.2.1. Yaklaşık Maliyete İlişkin İlkeler .............................................. 126 1.2.2. Yaklaşık Maliyetin Hesaplanmasına Esas Miktar ve Fiyatların Tespiti ............................................ 127 1.2.3. Yaklaşık Maliyetin Hesaplanması ve Güncellenmesi ...... 128 1.2.4. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alımlarında Yaklaşık Maliyetin Tespiti ....................................................... 130 1.2.5. Kamu Özel Ortaklığı İle Sağlık Tesisi İşletmesi Durumunda Yaklaşık Maliyet Tespiti ................ 133 1.3. İhale Usulünün Belirlenmesi ....................................................................... 134 1.4. İhalenin Yapılması ............................................................................................ 134 17 2. Hizmet Alımlarının İşleyişi ve Ödeme Yapılması .................................................. 139 2.1. İşe Başlama ..................................................................................................... 139 2.2. Hizmet Sunumu .............................................................................................. 140 2.3 Hizmet Sunumunun Kontrolü .................................................................... 141 2.3.1. Muayene ve Kabul Komisyonlarının Kuruluşu ve Görevleri ...............................................................141 2.3.2. Muayene ve Kabul İşlemleri ................................................... 143 2.4. Satın Alınan Hizmet Bedelinin Ödenmesi ................................................ 145 3. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alımlarında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar......150 4. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alımlarında Sınır Değer Hesaplanması .................... 155 5. Hizmet Alım İhalelerinde Sorumluluklar .................................................................... 158 5.1. Bakanların Sorumluluğu ............................................................................... 158 5.2. Üst Yöneticilerin Sorumluluğu .................................................................... 158 5.3. Harcama Yetkililerinin Sorumluluğu ......................................................... 159 5.4. Gerçekleştirme Görevlileri Sorumluluğu ................................................. 159 5.5. Muhasebe Yetkililerinin Sorumluluğu ....................................................... 160 BÖLÜM IV: MUHASEBE İŞLEMLERİ 1. Hizmet Alımları Giderlerinin Muhasebe İşlemleri .................................................... 168 1.1. Dışardan Hizmet Satın Alınması ....................................................................... 168 1.2. Aynı İl İçindeki Sağlık Bakanlığına Bağlı Kurumdan Hizmet Satın Alınması .................................................................................... 169 1.3. Başka İldeki Sağlık Bakanlığına Bağlı Kurumdan Hizmet Satın Alınması ......................................................................................... 170 1.4. Kurumların Dışardan Ortak Hizmet Satın Alması ...................................... 172 2. Kıdem Tazminatı Uygulaması ve Muhasebe İşlemleri ........................................... 175 2.1. Muhasebe İşlemleri .............................................................................................. 176 3. KDV Tevkifatı Uygulaması ................................................................................................ 178 4. Damga Vergisi Uygulaması .............................................................................................. 179 SAĞLIK İŞLETMELERİNDE TIBBİ LABORATUVAR HİZMET ALIMLARI YÖNETİMİ 18 BÖLÜM V: HARCAMA RAKAMLARI VE ANALİZİ 1. Yıllara Göre Hizmet Alım Harcamaları ......................................................................... 184 1.1. Sağlık Bakanlığı Hizmet Alım Harcamaları .................................................. 185 1.2. Kamu Üniversite Hastaneleri Hizmet Alım Harcamaları ........................ 186 1.3. Özel Sektör Sağlık Tesisleri Hizmet Alım Harcamaları ............................ 188 2. Yıllara Göre Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları ..................................... 189 2.1. Sağlık Bakanlığında Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları ....... 190 2.2. Kamu Üniversite Sağlık Tesisleri Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları ............................................... 191 2.3. Özel Sektör Sağlık Tesisleri Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları ................................................................................... 192 3. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamalarının Hizmet Sunucularına Göre Dağılımı .............................................................................. 193 4. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamalarının Toplam Hizmet Alım Harcamaları İçindeki Oranı ..................................................... 194 5. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamalarının Toplam Sağlık Harcamaları İçindeki Oranı .................................................................. 195 6. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları Analizi ............................................... 196 6.1. Yatan Hasta Başı Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları ......... 196 6.2. Muayene Başı Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları .............. 198 SAĞLIK İŞLETMELERİNDE TIBBİ LABORATUVAR HİZMET ALIMLARI YÖNETİMİ 20 GRAFİKLER Grafik 1. Hizmet Alım Harcamaları, TL, 2016 yılı fiyatlarıyla, 2002-2016, Türkiye ... 184 Grafik 2. Sağlık Bakanlığı Hizmet Alım Harcamalarının Hizmet Çeşidine Göre Dağılımı, %, 2016 ........................................................ 186 Grafik 3. Kamu Üniversite Sağlık Tesisleri Hizmet Alım Harcamalarının Hizmet Çeşidine Göre Dağılımı, %, 2016 ........................................................ 187 Grafik 4. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları, TL, 2016 yılı fiyatlarıyla, 2002- 2016, Türkiye ....................................................... 189 Grafik 5. Sağlık Bakanlığında Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları, TL, 2016 yılı Fiyatlarıyla ......................................................................................... 190 Grafik 6. Kamu Üniversite Sağlık Tesisleri Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları, TL, 2016 yılı Fiyatlarıyla ............................................................... 191 Grafik 7. Özel Sektör Sağlık Tesisleri Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları, TL, 2016 yılı Fiyatlarıyla, 2002- 2016 ...................................... 192 Grafik 8. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamalarının Sağlık Hizmet Sunucularına Göre Oranı, % ................................................................................. 193 Grafik 9. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamalarının Toplam Hizmet Alım Harcamaları İçindeki Oranı, Milyon TL, % ........................................................ 194 Grafik 10. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamalarının Sağlık Harcamaları İçindeki Oranı, Milyon TL, % ........................................ 195 Grafik 11. Yatan Hasta Başı Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları ................ 196 Grafik 12. Yatan Hasta Başı Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları, TL ......... 197 Grafik 13. Muayene Başı Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları ...................... 198 Grafik 14. Muayene Başı Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları, TL .............. 199 TABLOLAR / ŞEKİL Tablo 1. İzne Tabi Tıbbi Cihaz, Tıbbi Cihaz Hizmet ve Tıbbi Hizmet Alımları Listesi...... 58 Tablo 2. Yıllara Göre Sağlık Personelinin Sayıları, Tüm Sektörler, Türkiye ..................... 71 Tablo 3. Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarda Hizmet Çeşidine Göre Hizmet Alımları Kapsamında Çalıştırılan İşçi Sayısı, 2002-2016............. 72 Tablo 4. Hizmet Çeşidine Göre Hizmet Alımları Kapsamında Çalıştırılan İşçi Sayısının Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlara göre Dağılımı, 2016....... 73 Tablo 5. Hizmet Alım Harcamaları, TL, 2016 yılı fiyatlarıyla, USD, 2002- 2016, Türkiye..............................................................................................184 Tablo 6. Sağlık Bakanlığı Hizmet Alım Harcamaları, TL, 2016 yılı fiyatlarıyla, USD, 2002- 2016.......................................................................185 Tablo 7. Sağlık Bakanlığı Hizmet Alım Harcamalarının Hizmet Çeşidine Göre Dağılımı, Milyon TL ..............................................................185 Tablo 8. Kamu Üniversite Sağlık Tesisleri Hizmet Alım Harcamaları, TL, 2016 yılı fiyatlarıyla, USD, 2002- 2016................................................................186 Tablo 9. Kamu Üniversite Sağlık Tesisleri Hizmet Alım Harcamalarının Hizmet Çeşidine Göre Dağılımı, Milyon TL..............................................................187 Tablo 10. Özel Sektör Hizmet Alım Harcamaları, TL, 2016 yılı fiyatlarıyla, USD, 2002- 2016...............................................................................................................188 Tablo 11. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları, TL, 2016 yılı Fiyatlarıyla, USD, 2002- 2016, Türkiye.....................................................189 Tablo 12. Sağlık Bakanlığında Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları, TL, 2016 yılı Fiyatlarıyla, USD, 2002- 2016.....................................................................190 Tablo 13. Kamu Üniversiteleri Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları, TL, 2016 yılı Fiyatlarıyla, USD, 2002- 2016....................................................................191 Tablo 14. Özel Sektör Sağlık Tesisleri Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları, TL, 2016 yılı Fiyatlarıyla, USD, 2002- 2016...................................192 Tablo 15. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamalarının Sağlık Hizmet Sunucularına Göre Oranı, %........................................................................................193 Tablo 16. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamalarının Toplam Hizmet Alım Harcamaları İçindeki Oranı, Milyon TL, % .............................................................. 194 Tablo 17. Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamalarının Sağlık Harcamaları İçindeki Oranı, Milyon TL, % ....................................................................................... 195 Tablo 18. Yatan Hasta Başı Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları ..................... 196 Tablo 19. Yatan Hasta Başı Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları, TL, USD .. 197 Tablo 20. Muayene Başı Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları .......................... 198 Tablo 21. Muayene Başı Tıbbi Laboratuvar Hizmet Alım Harcamaları, TL, USD ....... 199 Şekil 1. Hizmet Alımlarının İhale Yöntemiyle Temin Edilmesi İşlemleri.......................120
