Horasan’ın Maskeli Peygamberi

Emevilerden sonra büyük umutlarla iktidara gelen Abbasi yönetimi beklenenin aksine huzursuzluk ve hayal kırıklığı getirmişti. Ebu Müslim’in öldürülmesinden sonra, onun adına Horasan ve Maveraünnehir’de politik ve dini görünümlü birçok hareket ortaya çıkmıştı.

Birçok Abbasi karşıtı hareket, Ebû Müslim’in intikamını alma sloganı ile ortaya çıkmıştı. Bu yaklaşım, Horasan’ın kırsal bölgelerinde gelenekselleşerek, politik, sosyal ve dini memnuniyetsizliklerin sığınma alanı olagelmiştir.

Abbasi Halifesi Mehdi döneminde Hişam b. Hakim el-Mukanna, karizmatik liderliğiyle kitleleri kendine çekmeyi başarmış, binlerce katılımla 14 sene süren bir isyan gerçekleştirmiştir. Mukanna ve Mübeyyiza hareketi, Orta Asya’da İslam’ın yer etmesinde önemli bir yere sahiptir. Türklerin Mezhepler tarihindeki macerasında önemli bir enstantanesini teşkil etmiştir.

Mukanna Hareketi; genel manada Türklerin İslamlaşma sürecinin aydınlatılması ile özelde İslam kültürünün önemli bir coğrafyasını teşkil eden Horasan ve Maveraünnehir bölgesindeki dini ve mezhebi hareketlerin anlaşılması bakımından önem arz
etmektedir.