Düşmanla Oynamak

"İnsanlığın Lideri" Nelson Mandela’yı 27 yıllık hapis hayatında ayakta tutan hayal, Martin Luther King’inkiyle aynıydı: Gün gelip, ülkesindeki insanların ten rengiyle değil, diğer kişilik özellikleriyle değerlendirilmesi. İşte bu kitap, hayatı bu hayalin peşinde sürekli mücadeleyle geçen Mandela’yı merkez alıyor. Güney Afrika’da, Mandela’nın henüz hapishanedeyken hükümetle temas kurduğu 1985 yılından başlayıp, bunu izleyen 10 yıllık zaman diliminde, iktidarın beyazların yönetiminden çoğunluk siyahların yönetimine barışçıl bir şekilde geçişini anlatıyor. John Carlin, hakkında çok şey yazılmış "Güney Afrika mucizesi"ni esas alarak, çok sayıda siyah ve beyaz karaktere ve onların hikâyelerine yer vererek kuruyor anlatısını. Siyah çoğunluğun intikam naraları atmak yerine Mandela’nın yolundan gidip dünyaya bilgelik dolu bir bağışlayıcılık dersi verdiği bir ülkeyi buluyorsunuz satır aralarında. Ve tabii ki bu hikâyenin başaktörü Mandela’nın nasıl bir politik deha olduğunu her adımda daha iyi kavrıyor ve onun insanların doğasındaki iyi meleği ortaya çıkarma yeteneğine hayran kalıyorsunuz. Şiddet dolu politik bir ortamda gerçek hayattaki kahramanların hayatını mercek altına alıyor olmasına rağmen, bir peri masalı algısı yaratan bu kitap aslında hissettirmeden politik ve gündelik hayata ilişkin dersler veriyor; kulağa küpe olacak deneyimler sunuyor. Tüm bunlar, Mandela’nın hayatı boyunca çabaladığı, uğruna acı çektiği her şeyi birleştiren bir spor olayı, 1995 Ragbi Dünya Kupası ekseninde sunuluyor okura. Kupa finalinde öyle bir maç oynanıyor ki, bu maç sporun dünyayı değiştirme ve insanları birleştirme gücüne iyi bir örnek olmakla kalmayıp, iç savaşa yol açacak bütün koşulların var olduğu bir ülkede, beyazlarla siyahları kalıcı bir barışın inşası için uzlaştırıyor da. ınsanların kafalarındaki bariyerler tek bir maçla yerle bir oluyor. Yakın zamanda Clint Eastwood tarafından çekilen ve başrollerini Morgan Freeman’la Matt Damon’ın paylaştığı bir filme uyarlanan Düşmanla Oynamak, Mandela’dan aldığı ışığı yansıtan insanların kitabı. Daha doğrusu, Mandela’nın ışığını yansıtma çabası.