Devletin İşçisi Olmak: Nazilli Basma Fabrikası’nda İşçi Sınıfı Dinamikleri

Tu¨rkiye Cumhuriyeti kuruldugˆunda, bagˆımsızlık mu¨cadelesinin bir parc¸ası olarak, tıpkı yeni ortaya c¸ıkan digˆer ulus-devletler gibi kendi kendine yetmenin ve c¸agˆdas¸las¸manın yollarını aradı. Bunun en o¨nemli ayaklarından birini de hic¸ kus¸kusuz iktisadi kalkınma olus¸turuyordu. Aslıhan Aykac¸, Devletin I·s¸c¸isi Olmak-Nazilli Basma Fabrikası’nda I·s¸c¸i Sınıfı Dinamikleri’nde, kalkınma c¸abalarını ic¸eren do¨nemi tu¨m du¨nyadaki gelis¸melerle paralel bic¸imde inceliyor. O¨zellikle is¸c¸i sınıfı olus¸umunu mercek altına alıyor; sınıf ilis¸kilerini devlet mu¨dahaleleriyle birlikte du¨s¸u¨nerek degˆerlendiriyor. C¸alıs¸ma o¨zel olarak Nazilli Basma Fabrikası’nın kurulus¸ as¸amasını ve bu as¸amadaki kos¸ulları, fabrikadaki is¸c¸i sınıfı dinamiklerini konu ediniyor, aras¸tırma saha c¸alıs¸masıyla destekleniyor. Nazilli Basma Fabrikası o¨rnegˆinden yola c¸ıkarak Tu¨rkiye’nin modernles¸me su¨recinin iktisadi politikalarına ıs¸ık tutmayı hedefliyor.

“[...] bir fabrika hika^yesi anlatabilmek ic¸in belli bir tarihsel anda gec¸erli olan kos¸ulları, u¨retilen metanın yerelden ulusala ve oradan da kapitalist du¨nya ekonomisine yayılan etki alanını, u¨retim su¨recine dahil olan akto¨rlerin piyasayla ve birbirleriyle ilis¸kilerini anlamak gerekir. Bu¨tu¨n bu renkler ve dokular bu¨yu¨k resmi olmasa da resmin belli bir alanını derinlemesine kavramamıza yardımcı olur.”