Mikrop, Salgın ve Toplum

İnsanlık tarihi yazılırken; siyasi, coğrafi, dini, sosyal ve ekonomik faktörler hep ön planda olmuş, jeolojik ve meteorolojik afetler ile salgın hastalıkların bu ana faktörleri doğrudan etkilediği hususu, çoğu zaman gerektiği kadar dikkate alınmamıştır. Oysa salgın hastalıklar insanlık tarihinin şekillenmesine belki de en çok tesiri olan faktörlerden birisidir.

Eskiçağlardan 19. yüzyılın sonuna kadar, salgın özelliği gösteren bulaşıcı hastalıklar hep gündemde olmuşlardır. Özellikle veba, sıtma, grip ve kolera salgınlarının dikkate değer sonuçlarının olduğunun altını çizmek gerekir. Savaşların, muhasaraların ve seferlerin kaybedilmesi veya kazanılmasının ağırlıklı sebebi salgın hastalıklar olmuş, Orta ve Yeniçağlarda insanlar korku ve çaresizlik içinde hastalıklara boyun eğmişlerdir. Psikolojileri bozulmuş, bedenen dirençsiz kalmışlar, yaşadıkları yerlerden göç etmişler, ailelerini terk etmişler hatta canlarına dahi kıyabilmişlerdir.

Bu kitap, Türkiye'de bu konuda eser veren ilk akademisyenlerden birisi olan Prof. Dr. Orhan Kılıç'ın yirmi yıla yakın bir süredir oluşturduğu bilgi birikiminin bir ürünüdür. Dünya ve özelde Osmanlı ülkesi ölçekli ele alınan salgınlar; siyasi, askeri, coğrafi, demografik, dini, edebi, kültürel ve sosyal bakımdan bütün yönleri ile değerlendirilmiştir. Tarihe salgın hastalıklar penceresinden bakan bu çalışma, okuyucunun tarihi olayları farklı bir perspektiften değerlendirmesini amaçlıyor.