Kitabü'z-Zühd

Ahmed b. Hanbel ve İbnEbîŞeybe gibi âlimlerle aynı dönemde yaşayan ve Kütüb-i Sitte müelliflerinin tamamına hocalık yapan Hennâd b. es-Serî, bu eserinde, bir Müslümanın dünyada nasıl bir yaşantıya sahip olması gerektiğini Kur’ân-ı Kerîm âyetleri, müfessirlerin sözleri, nebevî hadisler, sahâbenin, tâbiûnun ve onlardan sonrakilerin önde gelenlerinin rivayetleri ve önceki peygamberlerin zühd hayatına dair nakilleri ile ortaya koymaktadır. Ayrıca zühd merkezli bir hayat yaşayan kişinin cennette elde edeceği nimetlerden, günahkâr kişilerin ise cehennemde karşılaşacakları korkunç hâllerden ayrıntılı olarak söz etmektedir.

Eserin en temel konusu dünya-ahiret dengesinin gözetilmesi ve Müslümanın dünyada, dünyaya çok bağlanmadan yaşaması gerektiğidir. Ayrıca iyi bir zahid olmak için ahlâkî açıdan da kişinin kendisini belirli bir seviyeye getirmesi ve böylelikle Allah’ın sevdiği bir kul olması da şarttır.

Bunun için de tevazu ve vera sahibi olmak, anne-baba başta olmak üzere akrabalara, komşulara ve misafirlere iyilik yapmak, dili korumak, tartışmadan kaçınmak, güzel ahlâklı olmak, hayâlı ve merhametli davranmak gibi güzel huylara sahip olmak ve koğuculuk, kibir, riya, yalancılık, öfkelenmek, haset, zulüm, azgınlık ve lanet etmek gibi kötü huylardan sakınmak gerekmektedir.

Bir zühd, rikâk, ahlâk ve edep çalışması olan Kitâbü’z-Zühd bu yönleriyle zühd konusunda önemli bir yere sahiptir ve her Müslüman için bir kılavuz niteliği taşımaktadır.