Dervişlik mesleğinde olanların yanı sıra asırlarca fakir fukaranın, kimsesizlerin, maddî manevî müşkülü ve psikolojik problemleri bulunanların sığınağı olan tekkeler, her sosyal statüden insanın muhabbetle edeb tahsil ettiği mekânlar olmuş, kurulan bereketli sofralarda yenilen lokmalarla doyan insanlar, yine bu emsalsiz mekânlarda kurulan irfan sofralarından nasibdar olmuştur.
Yemeğin insan maneviyatına doğrudan tesîri vardır. Zira Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem; “Cömert kişinin yemeğini yiyebildiğiniz kadar yiyin, size şifadır; cimrinin yemeğini yemeyin, elinden bir su dahi içmeyin, size zehirdir.” buyurmuştur. Bu yüzden dervişler, nasıl kazanıldığını, kimin eliyle, nasıl pişirildiğini bilmedikleri çarşı yemeğini mümkün mertebe yemezler. Meşâyih, mutfağa getirilmeden evvel sebzelere, kurban tığlanmadan evvel hayvanâta abdest aldırır. Bu nimetler, bir adım sonra insana mülâki olacak, hayatiyeti kaybolacak lakin insanda vücûd bulacak, ibadete kuvvet olacak, insanın secdesiyle secde edecektir.
Bu manevî tesîri bi-hakkın idrak etmiş olan Osmanlı sultânları, devlet adamları ve vâlide sultanlar da sünnet-i seniyyeye bağlılıklarıyla yemek yedirmeyi vazîfe addetmişler, kurdukları imârethâneler, bu düşünce ve hayat tarzının timsali olmuştur.
Keşkül Dergisi 41. sayısını 'Tasavvufta Lokma' konusuna ayırdı. Helâl lokmanın ehemmiyetinden yiyip içmenin ölçüsüne; tekkelerde yemeği pişirme edebinden, sofra âdâbına; Osmanlı saray mutfağından imârethânelere; Tıbb-ı Nebevî'de yeme içme bahsinden, sûfî tıbbındaki yansımalarına; günümüzde yaşanan gıda teröründen sağlığa, çaya, kahveye, sigaraya ve daha pek çok konuya dâir şevk ve iştiyakla okunacak bir sayıyla daha huzurlarınızda...
Prof. Dr. Süleyman Uludağ, "Helâl Lokma Helâl Gıda", Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil, "Osmanlı Saray Mutfağı ve Medeniyet", Prof. Dr. Hülya Küçük, "Sûfî Tıbbında Yemek: Yiyeceklerdeki Dert ve Devâ", Kemal Sâil, "Dervişlerin Sofra Edebi ve Tekke Yemek Kültürü", Yüce Gümüş, "Tekke Mûsıkîsinde Hamdiyye" başlıklı makaleleriyle 41. sayının yazarları arasında. Daha pek çok kalem erbâbının yer aldığı Keşkül Dergisi, özel fotoğrafları, ecdâd yâdigârı belgeleri, yazma eserleri, hat ve minyatürleri ile medeniyetin yeniden ihyâsında mühim bir kilometre taşı âdetâ.
