Türkiye’mizde yeteri kadar tanınmayan, fakat Türk düşünce ve çağdaşlık tarihinin en büyük ilim ve fikir adamlarından biri olan Hüseyinzade Ali Bey, Azerbaycanlıdır. Azerbaycan’ın ve diğer Türk ellerinin Rus işgali altında yaşadığı dönemde ortaya çıkmış, gazeteci, yazar, çevirmen ve düşünce adamı olarak Türk milletinin ve doğulu Müslüman halklarının uyanma mücadelesini başlatan ekibin içinde yer almış, Türk aydınlanmasının meşalesini taşıyanlarından biri olmayı becermiştir.
Mirza Feteli Ahundov ile başlayan aydınlanma ve kurtuluş yolunun en büyük fikir adamlarından biri olarak adını, Türk tarihine, bir daha silinemeyecek şekilde yazdırmıştır. Türk yazı hayatına, gerçekten çok karmaşık - gazeteci, felsefeci, dilci, tarihçi gibi - çeşitli yazılarla ve şair, çevirmen, eleştirmen, yazar, düşünür gibi unvanlarla giren Ali Bey, uzun sayılabilecek yazı hayatı ile bütün bu unvanları hak ettiğini göstermiştir. Türk kültür ve düşünce tarihine büyük fikir adamı, yazar, gazeteci, şair ve çevirmen olarak giren Ali Bey, aynı zamanda zamanının siyasi meseleleri ile de ilgilenmiş bir özgürlük ve bağımsızlık önderi, milli kimlik habercisi ve kurtuluş savaşçısı özellikleriyle de
Türk halklarının sosyal, siyasi ve kültürel hayatlarına damgasını vuran en büyük ilim ve fikir adamlarından biri olmuştur.
Doğu ve Batı edebiyatlarını, kültürlerini, sosyal ve siyasi olaylarını derinden incelemiş, düşünce dünyamıza yeni ufuklar açmış, yeni kurtuluş yolu göstermiştir. Oldukça kapsamlı ve derinlemesine aldığı eğitim, bu yeni dönemin yeni ve anlaşılması biraz güç yeni fikir ve düşüncelerinin kaynağı ve yayıcısı olmuştur. Günümüzün moda terimlerinden biri olan "Medeniyetler Çatışması" anlayışını en az yüz yıl önce görmüş, böyle bir sonuç ile karşılaşmamak için hoşgörü, karşılıklı anlayış, dostluk ve iş birliği mesajları vermiştir.
Mirza Feteli Ahundov'un öncülüğü ile başlatılan "Türk Halklarının Uyanma ve Aydınlanma Hareketi" sadece Azerbaycan Türklerini değil, bütün Türk ve Müslüman halkları, hatta bütün Doğu halkları için, hiç kuşku yoktur ki, son sığınak, son ümit ve son kurtuluş kapısı olmuştur. Ali Bey’in, Hayat Gazetesi ve Füyuzat Dergisinde derinlemesine açıkladığı bu yolun önemli cephelerinden biri olan "Türkleşmek - İslamlaşmak - Çağdaşlaşmak" şeklindeki üçlü umdesi, Türk ve Müslüman halkların, sadece o gününü değil, geleceğini de kurtaracak önemli bir yol olarak tarihe kaydedilmiştir.
Hüseyinzade Ali Bey gibi, Türk milletinin kültür tarihine, siyasi tarihine ve manevi hayatına damgasını vuran Türk büyüklerini unutmamak, gelecek nesillerin onlardan faydalanmasını sağlamak maksadı ile hazırladığımız kitabımızı, bir Türk büyüğünü tanımak için okumalı ve okutmalısınız.
Milletler böyle büyük evlatları ile yaşarlar, onların fikirleri üzerinde yükselirler… Varlığımızın devamı, medeniyetimizin anlaşılması bu sayede mümkün olur.
Yaşamak İçin Yaşatmak Zorunda Olduğumuzu Unutmamalıyız!..
