Klasik deyişle, Çanakkale Savaşları’nı bir cümlede özetleyebiliriz: “Ölüm-Kalım Günleri.” Öyle bir zaman dilimidir ki, öncesi ve sonrası da vardır. İşte bu albümdeki fotoğraflar; tarihin en yoğun dönemine yani “Ölüm-Kalım Günleri”ne ışık tutuyor…
Neden mi? Çünkü Çanakkale Savaşları; Osmanlı Devleti’nin 1. Dünya Savaşı’nda en başarılı olduğu cephedir. Savaşın en kanlı bölümü bu cephede olmuştur.
Bazen uluslar var olmakla yok olmak arasındaki bıçak sırtında yaşarlar. Çabaları, mücadeleleri, inançlarının sağlamlığı, ancak olağanüstü kelimesiyle özetlenebilir. Çanakkale Savaşları üzerine birçok romanlar okudunuz, şiirler ezberlediniz ama bir fotoğraf kadar sizi hiçbiri çarpmadı, belleğinizde yer etmedi. Bu göreceğiniz fotoğraflar Çanakkale Savaşları’nın hazin tarihini kapsamaktadır. Bir o kadar da acı… O günlerde neler oldu? Bir suikasttan çıkan Birinci Dünya Savaşı… Osmanlı’nın umutsuz savaşları… Kurtuluş Savaşı’nın başarılı olacağının ilk belirtileri…
Bu albümde yer alan fotoğrafların bir başka yanı var, onlar hepimizin ses belleğinde, şarkılar, türküler, ağıtlar çağrıştırır. Savaşın sesinin mutsuzluğu hepimizi karamsar bir dünyaya götürür. Ne var ki, arkadan gelen umut Kurtuluş Savaşı’nın müjdecisidir. Bugün cumhuriyeti korumak için çalışan, çabalayan herkesin duyarlığını abartılmış bir duygu olarak görmeyelim. Çünkü yaşananların tanığı olan fotoğraflar onların ruh halini çok iyi yansıtır. Bu topraklarda yaşayan bizlere de bu ruh halini bütün yanıyla hissettirir. Ben okunur sözünü tercih ediyorum. Fazla yorumlara gerek yok fotoğraflar size her şeyi söyleyecek.
- Doğan Hızlan
